Vaccinatie bij hond en kat
Onze mening is dat vaccineren wel past in preventieve gezondheid, maar dat het vaccinatiebeleid op het individu moet worden afgestemd. Als dat niet zo is, kan dat soms een te grote belasting voor het dier geven.
De getallen
65% van de honden wordt niet jaarlijks gevaccineerd. Dit is berekend op basis van het aantal verkochte vaccins en het aantal honden in Nederland.
81% van de katten wordt niet jaarlijks gevaccineerd in Nederland.
Uit onderzoek zowel bij de hond als de kat blijkt dat de meeste vaccins veel langer werken dan 1 jaar, soms wel tot 5 jaar of langer na dato (*1/2/3). Inmiddels hebben wij ruim 12 jaar ervaring met de titer bepaling. Ons is gebleken dat pups die de hele cyclus van vaccinaties hebben gehad niet altijd antistoffen in het bloed hebben. Ook bij katten slaan de vaccins niet altijd aan. Dan gebruiken wij nog wel eens een ander merk vaccin om alsnog een stijging in antistoffen te krijgen, en daarmee een afdoende bescherming tegen deze ziektes te geven. Het blijft maatwerk en meten is weten. Behalve de Rabiës vaccinatie voor het buitenland is er overigens geen verplichting om uw dier te vaccineren. Maak alstublieft een weloverwogen en bewuste keuze.
Onze controle
Voordat een hond of kat gevaccineerd wordt, meten we eerst of dit nodig is met behulp van een eenvoudig bloedonderzoek. Bij paarden wordt nu nog gekeken of hier een betaalbare test voor op de markt is.
Onze begeleiding
Van het vaccin maken wij een invers om op deze manier de vaccinatie te begeleiden. Daarnaast geven we ook veel informatie, zodat uzelf als eigenaar een bewuste keuze kunt maken.
De kosten voor een titer bepaling zijn €54,50. Een vaccinatie is tussen de €30,- en €40,-.
Wanneer u in combinatie met een titer bepaling laat vaccineren krijgt u €15,- korting op een vaccinatie. Als u een nog geldige titer bepaling heeft, dan hoeft u bij de hond alleen nog de leptospirose te overwegen.
Honden
Bij de hond controleren wij door middel van een titer bepaling op Parvo, Hepatitis (leverziekte) en Distemper (hondenziekte). Helaas kan Leptospirose (ziekte van Weill) niet gemakkelijk gecontroleerd worden. Mocht het nodig zijn dan kan de hond voor de meeste vaccins individueel gevaccineerd worden als de hoeveelheid antistoffen te laag is.
Leptospirose (Lepto/ ziekte van Weill)
Wordt veroorzaakt door een bacterie in onder andere de rattenurine. De geïnfecteerde hond gaat de bacterie via de urine uitscheiden. Als gevolg van de infectie kan de hond ernstige lever – en nierschade ontwikkelen en doodgaan.
*1- Gore T.C. et al: Three-year duration of immunity in dogs following vaccination against canine adenovirus type-1, canine parvovirus, and canine distemper virus..; Vet Ther. 2005 Spring;6(1):5-14
*2- Abdelmagid OY et al: Evaluation of the efficacy and duration of immunity of a canine combination vaccine against virulent parvovirus, infectious canine hepatitis virus, and distemper virus experimental challenges.; Vet Ther. 2004 Fall;5(3):173-86
*3- Scott FW, Geissinger CM. Long-term immunity in cats vaccinated with an inactivated trivalent vaccine.; Am J Vet Res. 1999 May;60(5):652-8
In Amerika zijn 1241 (*4) honden klinisch onderzocht en gezond bevonden door een dierenarts. Hierna is bloed afgenomen en bleek rond een kwart positief op Leptospirose. Een deel was positief op serotypes die niet in het gebruikte vaccin voorkomen. Slecht twee van de vier types die er bestaan zitten in het vaccin wat in Nederland verkocht wordt terwijl er wel aanwijzingen zijn dat er meer types voorkomen (*5). De antistoffen kwamen het meeste voor bij honden die vrij rondliepen en contact hadden met vee en of wild.
Ook mensen kunnen Leptospirose krijgen. In Kief en Mexico bleek bijna een kwart van de bloeddonoren antistoffen tegen Lepto te hebben (*6/7). Daarnaast is het ook bij katten aangetoond (*8).
De geldigheidsduur van het vaccin is door leeftijdsresistentie moeilijk te bepalen (mondelinge toelichting) en wordt bepaald door het meten van bacteriën in de urine. Honden hoeven niet per se altijd ziek te worden na een challenge.
Waarom de hond wel jaarlijks Lepto vaccineren?
Om uw hond te beschermen tegen Leptospirose.
Waarom niet jaarlijks Lepto vaccineren?
Omdat op basis van een onvolledig vaccin geen bescherming wordt geboden. Mens en kat worden ook niet gevaccineerd. Een vaccinatie geeft een extra belasting van het dier. Er zijn onder andere antistoffen tegen de schildklier zijn aangetoond (*9/10).
Op basis van al deze informatie kan de praktijk niet een eenduidig advies geven over het wel of niet vaccineren tegen Leptospirose. Ook binnen de praktijk geeft niet iedereen de jaarlijkse vaccinatie tegen Leptospirose.
Jaarlijks de zogenaamde cocktail geven is obsoleet en gebeurt gelukkig bijna niet meer in Amsterdam. Helaas wordt het wel om de drie jaar standaard gedaan, terwijl een hoop honden na bloedonderzoek helemaal geen vaccinatie nodig hebben.
*4- Stokes JE et al: Prevalence of serum antibodies against six Leptospiraserovars in healthy dogs.;
J Am Vet Med Assoc. 2007 Jun 1;230(11):1657-64
*5- Geisen V et al: Canine leptospirosis infections – clinical signs and outcome with different suspected Leptospiraserogroups (42 cases).; J Small AnimPract. 2007 Jun;48(6):324-8. Epub 2007 May 8
*6- Nazarchuk LV, Romanenko LI: Natural antileptospirosis immunity in donor-capable subjects ; FiziolZh. 1998;44(1-2):19-23.
*7- Gavaldón DG, et al: Significance of human leptospirosis in Mexico. Detection of Leptospira antibodies in a blood donor population ;Gac Med Mex. 1995 May-Jun;131(3):289-92.
*8- André-Fontaine G: Canine leptospirosis–do we have a problem?; Vet Microbiol. 2006 Oct 5;117(1):19-24. Epub 2006 Apr 18
*9- J. Catharine Scott-Moncrieff et al: Evaluation of antithyroglobulin antibodies after routine vaccination in pet and research dogs ; Journal of the American Veterinary Medical Association; August 15, 2002, Vol. 221, No. 4, Pages 515-521
*10- George E. Moore et al: Adverse events diagnosed within three days of vaccine administration in dogs; Journal of the American Veterinary Medical Association; October 1, 2005, Vol. 227, No. 7, Pages 1102-1108 ; doi: 10.2460/javma.2005.227.1102
Bij katten
Bij katten controleer ik de titer van Calicivirus (niesziekte), Herpes virus (niesziekte) en Panleukopenia virus (kattenziekte) door middel van een druppel bloed uit het oor. Uit onderzoek is gebleken dat ook bij katten de vaccinatie veel langer in het bloed aantoonbaar is dan één jaar (*11). Een argument tegen het niet jaarlijks vaccineren zou de bescherming tegen niesziekte zijn. In de praktijk blijkt echter dat het Calicivirus erg grote virulentie verschillen en steeds weer nieuwe varianten kan vertonen waartegen de conventionele vaccins niet altijd (voldoende) bescherming bieden. Volgens de bijsluiter van het niesziekte vaccin beschermt de vaccinatie niet, maar verminderd het de klinische symptomen.
Ook blijkt bij ons vaak dat de titer (de hoeveelheid antistoffen) vaak ruim voldoende is. Ook twee jaar na de vaccinatie. Het blijft een discussie of katten (en fretten) na de vaccinatie een kwaadaardige tumor kunnen ontwikkelen (*12/13) en het is nog steeds niet duidelijk wat de oorzaak is, maar zorgvuldigheid en de frequentie en begeleiding is wel belangrijk. Afhankelijk van het medium waarop de vaccins zijn gegroeid kunnen er ook antistoffen tegen de nieren ontstaan (*14).
Bijwerkingen van de vaccinatie, wel of niet doen
Zoals uit onderzoeken is gebleken, is het geven van een vaccinatie niet zonder risico. Vanuit de praktijk ben ik wel van mening dat iedere eigenaar op basis van de gegevens een eigen beslissing moet kunnen nemen. Ik vaccineer wel als onderdeel van preventieve zorg, maar dat doe ik net zo eigenwijs en veeleisend als mijn klanten. Hopelijk komt er in de toekomst meer informatie beschikbaar en kan ik die met u delen. Er is bijvoorbeeld een onderzoek gaande waarbij de registratie van de Rabiës vaccinatie misschien gaat verschuiven naar 5 of zelfs 7 jaar in plaats van elke 3 jaar. Dit soort onderzoeken kosten tijd en geld en dat is helaas niet altijd mogelijk. Het is niet de bedoeling geweest om hier een pamflet/ opruiend artikel of aanklacht van te maken en ik sta open voor onderzoek en argumenten om mijn standpunt in het vaccinatiebeleid in Nederland te veranderen.
Caspar Broekman, dierenarts Amsterdam
*11- Douglas E. Mouzin et al; Duration of serologic response to three viral antigens in cats; ; Journal of the American Veterinary Medical Association; January 1, 2004, Vol. 224, No. 1, Pages 61-66; doi: 10.2460/javma.2004.224.61
*12- Cheryl B. Greenacre: Incidence of adverse events in ferrets vaccinated with distemper or rabies vaccine: 143 cases (1995–2001); Journal of the American Veterinary Medical Association; September 1, 2003, Vol. 223, No. 5, Pages 663-665 ; doi: 10.2460/javma.2003.223.663
*13- De Man MM, Ducatelle RV: Bilateral subcutaneous fibrosarcomas in a cat following feline parvo-, herpes- and calicivirus vaccination.; J Feline Med Surg. 2007 Oct;9(5):432-4. Epub 2007 Jul 30.
*14- Michael R. Lappin: Investigation of the induction of antibodies against Crandell-Rees feline kidney cell lysates and feline renal cell lysates after parenteral administration of vaccines against feline viral rhinotracheitis, calicivirus, and panleukopenia in cats; American Journal of Veterinary Research; March 2005, Vol. 66, No. 3, Pages 506-511 ; doi: 10.2460/ajvr.2005.66.506